Powiązane artykuły
Firmy rodzinne klientami banków
Finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych wymaga od banku nie tylko umiejętności analizy działalności klienta w warstwie finansowej, ale przede wszystkim doskonałego zrozumienia jego biznesu i jego sposobu myślenia o strategii rozwoju. Duża grupa klientów Banku Millennium prowadzi działalność, która w pełni wpisuje się w definicję firmy rodzinnej. Z jakich narzędzi korzystają? Co pomaga im rozwija biznes i osiągac sukcesy? Przeanalizuję to na przykładzie jednego z klientów, lidera w swojej branży, z fascynującą historią sukcesu. Firma Bratex Dachy, prowadzona wspólnie przez pierwsze i drugie pokolenie właścicieli, działa od 1991 roku. Zajmuje się produkcją wysokogatunkowych blach dachowych, zdobywając coraz większe uznanie zarówno w Polsce, jak i na świecie. Podobnie jak inne przedsiębiorstwa działa pod presją nieustającego rozwoju technologii i musi mierzyć się z błyskawicznie działającą konkurencją. W wielu przypadkach konkurencja ta pojawia się z odległych geograficznie miejsc i kompletnie innych branż. Nic dziwnego, że przestrzeń publiczną wypełniają coraz liczniejsze debaty na temat wspierania działalności innowacyjnej, która ma być remedium na tego typu wyzwania.
Co wspiera innowacyjność i decyzje inwestycyjne
W pierwszym odruchu wydawać by się mogło, że formuła działania firm rodzinnych stoi w sprzeczności z ideą innowacyjności. Jako ograniczenie wskazywana jest teza, że firma rodzinna jest zazwyczaj organizmem opartym na tradycji i przekazywanych z pokolenia na pokolenie wartościach i know-how. Niektórzy badacze wskazują, iż może to mieć negatywny wpływ na elastyczność działań. Firmy rodzinne charakteryzują się również stosunkowo stabilną strukturą, bazującą często na zasobach rodzinnych, co w konsekwencji może powodować ograniczony napływ nowej wiedzy z rynku. Z drugiej strony badacze podkreślają, że firma rodzinna wykazuje znacznie większą sprawność decyzyjną w kluczowych sprawach.* Klienci, z którymi rozmawiałam, podkreślają, że ich sposób działania łączy w sobie elementy korporacyjne, często bardzo rozbudowane struktury i kontrolę, ze „zwinnością” start-upu, w którym procesy decyzyjne i odpowiedzialność koncentrują się w jednym miejscu.
Maciej Mrzygłód, Dyrektor Generalny Bratex Dachy
Potwierdzają to doświadczenia firmy Bratex Dachy. Spółka konsekwentnie wprowadza na rynek przełomowe w swojej branży rozwiązania technologiczne, trzymając się jednocześnie zaplanowanej i dokładnie analizowanej strategii. Decyzje, mimo że są podejmowane szybko, nie bazują na emocjach, a na chłodnej analizie potencjału danego rozwiązania. Rodzina dostarcza tu potrzebnego „kręgosłupa”, który nie jest jednak przesadnie sztywny, za to w podejściu do realizacji celu profesjonalny. Jak tłumaczy Maciej Mrzygłód, dyrektor generalny firmy: – Nasz sukces zbudowany jest na wieloletniej ciężkiej pracy wielu osób. Rodzina daje na pewno poczucie wsparcia, pewności siebie oraz wspólnego celu. W sytuacji, gdy wspólnikami są osoby dla siebie obce, te drogi w którymś momencie często się rozchodzą.
Firmy rodzinne nie są bytem statycznym i wraz z upływem czasu zmieniają swój charakter. Znajduje to m.in. odzwierciedlenie w szeroko dyskutowanym zagadnieniu sukcesji. Poza innymi wyzwaniami, sukcesja stawia przed spółką jeszcze jedno pytanie – w jakim stopniu sukcesor zamierza podążać własną ścieżką, a na ile będzie się trzymał szlaku wytyczonego przez poprzedników. W swojej codziennej praktyce obserwuję, że drugie i trzecie pokolenie ma ułatwiony start, ponieważ nauczyło się funkcjonowania branży i samej firmy u boku jej założyciela. Nie oznacza to komfortu swobodnego eksperymentowania, ale posiadanie umiejętności właściwej oceny priorytetów pozwalającej na efektywne gospodarowanie zasobami. W przypadku Bratex Dachy motorem wizjonerskich zmian stał się przedstawiciel drugiego pokolenia. Wnosi on do firmy mnóstwo własnych pomysłów na dalszy rozwój, ale wspierany jest równocześnie przez grupę specjalistów od technologii, którzy dokonują odpowiednich analiz i ocen wykonalności.
Wsparcie w realizacji planów
Aby pomysły znalazły swoje odzwierciedlenie w namacalnym efekcie potrzebne jest coś więcej niż wizja. Firma ma ogromne doświadczenie w realizacji projektów inwestycyjnych, często wspieranych przez środki UE. Przed pokusą podejmowania nieracjonalnych decyzji chroni nas analityczna metoda badania zasadności projektu – zawsze prognozujemy najgorszy scenariusz, równocześnie mając głębokie przekonanie, że sam pomysł jest innowacyjny i jego realizacja przyniesie przewagę konkurencyjną – mówi Krzysztof Jaszczuk, dyrektor finansowy spółki.
Decydenci firmy, bazując na dotychczasowym doświadczeniu w realizacji projektów unijnych, bardzo wysoko oceniają Kredyt na innowacje technologiczne, który realizowany jest przez BGK we współpracy z bankiem komercyjnym, w tym przypadku Bankiem Millennium. Kredyt przeznaczony na finansowanie projektów wdrażających innowacje technologiczne oferuje aż do 6 mln zł bezzwrotnej dotacji – premii technologicznej – przeznaczonej na spłatę kapitału kredytu. Po zamkniętych z sukcesem dwóch pierwszych naborach wniosków, zbliża się właśnie termin trzeciego, co oznacza, że warto jak najszybciej finalizować przygotowanie dokumentacji. Kredyt na innowacje technologiczne jest jednym z najpopularniejszych konkursów dla firm z sektora MŚP w obecnej perspektywie unijnej. Jest jednym z ważnych źródeł pozyskania kapitału na wdrożenie innowacji technologicznych, będących wynikiem własnych lub nabywanych w ramach projektu prac badawczo rozwojowych. W latach 2014-2020 do przedsiębiorców trafi łącznie 422 mln euro.
Krzysztof Jaszczuk, Dyrektor Finansowy Bratex Dachy
Krzysztof Jaszczuk podkreśla jednak, iż to nie instrumenty zewnętrzne są wyłącznym kluczem do udanej realizacji inwestycji. W każdej tego typu sytuacji, poza pomysłem i dobrym planem, ważna jest rola banku wspierającego. – Bank jest istotnym elementem w życiu spółki – zarówno jako wsparcie w codzienności, jak i w realizacji przyszłego rozwoju. Zawsze z dużą uwagą wybieramy sobie partnerów – wiążąc się z nimi, robimy to na długie lata. Nasza polityka nie polega na uleganiu pokusie niższych o kilka złotych opłat. Zależy nam na partnerze, na którego możemy liczyć również w trudniejszych czasach. Bank to instytucja, ale przede wszystkim ludzie – wszystko, co do tej pory zrobiliśmy wspólnie z Bankiem Millennium, powiodło się dzięki dobrym relacjom i zrozumieniu.
Odwaga i doświadczenie
Patrząc z perspektywy banku, potencjał innowacyjności polskich firm rodzinnych wynika często z faktu, że są to nierzadko spółki, które mają jasny pomysł na siebie i które coraz częściej, tak jak Bratex Dachy, kreują rozwiązania rynkowe na światowym poziomie. Odwaga ta znajduje odzwierciedlenie w ekspansji zarówno na rynku krajowym, jak i rynkach zagranicznych. Jej nośnikiem jest często kolejne pokolenie zarządzające przedsiębiorstwem. Równocześnie firmy rodzinne, dzięki doskonałej znajomości branży, mają cenną umiejętność oddzielania pomysłów o dużym potencjale od tych, które mogą nieść ryzyko porażki. W realizacji projektów korzystają z rozmaitych instrumentów finansowych, w tym ze wsparcia funduszy unijnych, pod warunkiem optymalnego dopasowania do potrzeb inwestycji. Uważnie dobierają też partnerów, z którymi realizują kolejne wyzwania.
* The new Lyrics of the Old Folks: The Role of Family Owership in Corporate Innovation; badania Insead 2014
Tekst przygotowany przez Agnieszkę Kucharską, Kierująca Zespołem produktów i procesu kredytowego bankowości przedsiębiorstw Banku Millennium
