Strona domowa / Bez kategorii / Doradca rodziny biznesowej – potrzebni specjaliści? Interdyscyplinarny zawód, którego będą potrzebować firmy rodzinne.

Doradca rodziny biznesowej – potrzebni specjaliści? Interdyscyplinarny zawód, którego będą potrzebować firmy rodzinne.

Aby firmy rodzinne mogły się jeszcze bardziej profesjonalizować,  potrzebują wsparcia, mądrych słów, zrozumienia, neutralności i pomocnej dłoni. Potrzebują zaufanych i doświadczonych doradców, którzy mają misję: pomóc firmom w procesie sukcesji. Gdyż im więcej dobrze przeprowadzanych sukcesji, tym więcej firm przejdzie do kolejnego pokolenia. Dobrze prosperująca firma to – w skali mikro – miejsce pracy dla lokalnych społeczności, w skali makro – stabilna i silna gospodarka. Doradca może się zatem stać częścią tej wizji – silnych, odpornych na kryzysy i wielopokoleniowych firm rodzinnych. Firmy rodzinne potrzebują ekspertów. Czy doradcą rodziny biznesowej może nazwać się każdy?

Firmy rodzinne pełnią znaczącą rolę w polskiej gospodarce. Wpływają one na wzrost dochodu narodowego, jednocześnie dając nowe miejsca pracy. Dużym jednak problemem, który towarzyszy każdemu biznesowi rodzinnemu, jest sukcesja, czyli proces przekazania firmy młodszym pokoleniom. Jak sprawić, by zapewnić firmie dobrą przyszłość i tym samym zadbać o dobre relacje członków rodziny?

Obecnie polski rynek firm rodzinnych ma ograniczony dostęp do doradców sukcesyjnych, którzy pomagają w tym długotrwałym i trudnym procesie. Dlaczego? Wciąż jest brak takich holistycznych profesjonalistów. Zadziwiające jest to, zważając chociażby na fakt, że jest to interesująca, pełna wyzwań droga dla ekspertów, która daje niesamowite możliwości rozwoju. Jeśli rozważasz poszerzenie swojej wiedzy w tym kierunku albo chcesz wiedzieć, jakie cechy powinna mieć osoba opiekująca się firmami rodzinnym, to jesteś w dobrym miejscu!

Kim tak naprawdę jest doradca zewnętrzny w firmach rodzinnych?

Jest to osoba, która przede wszystkim posiada potrzebne umiejętności i kwalifikacje uprawniające do wszechstronnego działania w sferze biznesu, ale także relacji interpersonalnych. To osoba, która pomaga między innymi w kwestii sukcesji, zarządzania i strategii, jednocześnie dbając o dobre relacje członków rodziny i przywołanie wyjątkowego ducha firmy rodzinnej, w której kultura i wartości są najważniejsze. Jego rolą  jest rozwiązywanie konfliktów, pomoc w stworzeniu mapy drogowej, która pomoże w realizacji planów rozwoju, strategii właścicielskiej, opracowanie konstytucji firmy rodzinnej, zarządzanie rolami pełnionymi przez członków rodziny, łagodzenie sporów rodzinnych, czy też budowanie długoterminowej wizji firmy. Wielozadaniowość, jaką oferuje ta specjalizacja jest idealną formą rozwoju w dziedzinie doradztwa. Kształtuje wyjątkowe, wcześniej nieodkryte spojrzenie na biznes, ale także na rodzinę. Doświadczenie bycia doradcą firm rodzinnych jest zatem przeżyciem szczególnym. Wpływa na naszą wizję biznesu i rodziny oraz rozwija kompetencje zdobyte na ścieżce zawodowej, jak i indywidualnej.

Instytut Biznesu Rodzinnego przeprowadzając badanie branży zauważył pewne grupy zawodowe zajmujące się sukcesją i współpracujące z rodzinami biznesowymi. Do grupy tej należą prawnicy, radcy prawni, podatkowi, notariusze, agenci ubezpieczeniowi, HR business partnerzy, trenerzy biznesu. Jednak działają oni jedynie w swojej wąskiej ekspertyzie.

Dlaczego firmy rodzinne będą zatrudniać doradców?

Prowadzenie, a następnie przekazanie i przejęcie firmy rodzinnej w Polsce to nie lada wyzwanie. Jednak każda z firm rodzinnych – a jest ich w Polsce, zgodnie z badaniami Instytutu Biznesu Rodzinnego i GUS, i w zależności od przyjętej definicji, od 828 tys. (firmy, które same definiują siebie jako rodzinne), aż do 2,2 mln (własność większościowa w rękach konkretnej rodziny) – będzie musiała się z tym wyzwaniem zmierzyć. Wraz z naturalną zmianą pokoleniową, wynikającą z faktu, że znakomita większość firm rodzinnych została utworzona po 1989 roku, stopniowo zwiększa się liczba przedsiębiorstw rodzinnych, które szykują się do zmiany pokoleniowej.  Szacuje się, że to właśnie przedsiębiorstwa rodzinne wytwarzają lwią część polskiego PKB. Firmy rodzinne to często najwięksi pracodawcy w regionach – tacy, którzy od lat zapewniają pracę lokalnej społeczności. Pozostając w kręgu liczb i badań – sukcesję, czyli proces przekazania władzy, wiedzy, własności, wartości i wizji firmy młodszemu pokoleniu – przetrwa jedynie 30% biznesów rodzinnych.  Raport z badania „Barometr sukcesyjny i prognozowanie ścieżki kariery dzieci z firm rodzinnych” jasno pokazuje, że dzieci z firm rodzinnych, myśląc o swojej przyszłości, stawiają bardziej na niezależność, aniżeli na bezpośrednie przejęcie firm. Jedynie nieco ponad 8% badanych potencjalnych sukcesorów deklaruje swoje zainteresowanie przejęciem zarządzania firmą od rodziców.

Powyższe dane jasno pokazują potrzebę profesjonalnej pomocy oraz doradztwa firmom rodzinnym. Nadchodząca fala procesów sukcesyjnych, a także chęć trwania przedsiębiorstw rodzinnych będzie obfitować w pracę dla doradców. Wygrają Ci, którzy będą najlepiej przygotowani, Ci którzy poznają realia prowadzenia biznesu w rodzinie i Ci, którzy zaoferują realną, merytoryczną pomoc i praktyczne narzędzia rodzinom biznesowym. Firmy rodzinne już dziś potrzebują profesjonalnych, doświadczonych i świetnie rozumiejących rzeczywistość firma/rodzina doradców i konsultantów. Zwłaszcza tych specjalizujących się w kompleksowej opiece nad rodziną biznesową. A takich specjalistów w Polsce jest bardzo mało.

Dlaczego warto zostać doradcą i współpracować z przedsiębiorcą rodzinnym?

Praca doradcy rodziny biznesowej jest wyzwaniem. Dlatego tak nieliczni wybierają tą ścieżkę kariery. To nowa specjalizacja, która łączy w sobie wiele kompetencji. Należy poruszać się w meandrach zagadnień prawnych i to z kilku dziedzin (np. prawo spadkowe czy ustawa o zarządzie sukcesyjnym). Niezbędna jest też znajomość kwestii podatkowych i planowania finansów. Interdyscyplinarna specjalizacja doradcy zawiera w sobie również kompetencje miękkie: komunikację, optymalne rozwiązania indywidualne, mediacje oraz stworzenie strategii działalności firmy w przyszłości. Doradca odpowiada nie tylko za nawiązywanie i podtrzymanie długich relacji z firmą rodzinną, ale także za planowanie sukcesyjne, które wiąże się z możliwością wystąpienia konfliktu i stresu w rodzinie biznesowej.

Jednakże warto zostać doradcą i współpracować z rodziną biznesową. Po pierwsze, takich specjalistów w Polsce jest bardzo mało. Profesjonalnych doradców, pracujących na właściwych narzędziach, posiadających holistyczną i komplementarną wiedzę o przenikaniu się świata rodziny i biznesu jest w Polsce kliku. Wypełnienie luki może wpłynąć na rozwój kariery, satysfakcję z pracy oraz kolejne zlecenia.

Po drugie, współpraca z rodziną biznesową może przynieść wiele satysfakcji. Praca z założycielami prężnych biznesów, możliwość współtworzenia wizji przedsiębiorstwa i udana sukcesja będą najwyższą oceną i rekomendacją umiejętności oraz kompetencji doradcy. Doradca może pomóc w planowaniu strategii właścicielskiej, zasilić przedsiębiorstwo specjalistyczną wiedzą i praktycznym doświadczeniem.

Po trzecie, praca doradcy sukcesyjnego to także prewencja i szybkie reagowanie – jeszcze zanim wystąpi konflikt, nieporozumienie, problem lub błąd. Wykorzystanie swojego praktycznego doświadczenia, by zuchwale projektować przyszłość biznesu i rodziny biznesowej to możliwość szybkiego rozwoju biznesowego, zdobywania nowych umiejętności – by stale być partnerem biznesowym na wysokim poziomie.

Dlatego oprócz ogólnego rozwoju w sferze biznesu rodzinnego i relacji jako doradca, zyskasz doświadczenie w konkretnych umiejętnościach. Przede wszystkim dasz poczucie, że firma dąży do zmiany i nie spoczywa na laurach. Wprowadzisz nową wiedzę i najlepsze praktyki z poprzednich doświadczeń. Zapewnisz firmie świeżą perspektywę, która pomoże skutecznie identyfikować słabości i da możliwości bardziej efektywnych wyników. Staniesz przed wyzwaniem – komunikacją. Jest ona największym wyzwaniem zarówno dla Ciebie, jak i członków firm rodzinnych, dlatego Twoje umiejętności uważnego słuchania i przemawiania będą ciągle poddawane próbom. Co najważniejsze, wniesiesz pewien etos – swoje wartości i wizję, którą musi przekazać zespołowi i właścicielowi, aby jak najlepiej zarządzać interesami zarówno firmy, jak i rodziny.

Jak na doradców rodzinnych patrzą firmy rodzinne i jakie cechy powinien mieć profesjonalny doradca rodziny biznesowej?

Według badań przeprowadzonych przez PWC, Insead oraz International Trusted Adivisors „Zapewnienie sukcesu zewnętrznej kadry kierowniczej w firmach rodzinnych” z 2020 roku około 70% rodzin przedsiębiorców odnoszących sukcesy traci kontrolę nad  firmą i ponosi poważne straty emocjonalne pomiędzy pierwszym a trzecim pokoleniem. W 60% przypadków problemy te można przypisać konfliktom interpersonalnym związanych z załamaniem zaufania i komunikacji.

Zewnętrzny doradca może zatem wnieść chłodną i obiektywną ocenę, gdyż nie jest związany emocjonalnie z rodziną i jej biznesem. Może przywrócić zaufanie,  komunikację czy mediacje.  Dla rodzin ważne jest to, czy wprowadzi on nową wiedzę i najlepsze praktyki z innych organizacji oraz to, czy zapewni świeżą perspektywę, aby skuteczniej identyfikować słabości i możliwości. Doradca zewnętrzny to neutralny ekspert, który jest bardziej skłonny kwestionować status quo danej firmy rodzinnej, wykazywać niezależność, a także być agentem zmian. „Nauczyłem się, że nie jest źle polegać na nich. Polegam na zatrudnianiu ludzi, którzy są lepsi ode mnie” – mówi w badaniu właściciel firmy rodzinnej w trzecim pokoleniu.

W doradzaniu przedsiębiorcom rodzinnym liczy się nie tylko doświadczenie, ale także konkretne umiejętności i kompetencje. Istotnie ważna jest zdolność do inicjowania zmian, ułatwiane komunikacji, facylitacja trudnych rozmów, mediacje.  Zasadnicza jest także zdolność do budowania trwałego zaufania i umiejętność delikatnego balansowania. Pamiętaj, że musisz zarządzać nie tylko interesami, ale także rodziną!

Firmy rodzinne są indywidualnymi przedsiębiorczościami, dlatego zdolność do dobrej pracy w specyficznym środowisku firmy rodzinnej jest kluczowa. Musisz wiedzieć, czy Twój styl zarządzania i wizja pasuje do miejsca, w którym się udzielasz, ponieważ te elementy nie mogą być rozbieżne. Bez zgodności kultury i wartości firmy rodzinnej z Twoimi, owocna i trwała współpraca jest niemożliwa.

Cechy którymi charakteryzuje się doradca firmy rodzinnej to umiejętność słuchania, empatia, umiejętność łagodzenia konfliktów i napięć, wywieranie wpływu. W cenie jest także profesjonalizm, doświadczenie we współpracy z innymi firmami rodzinnymi, odporność na stres. Mogą pojawić się sytuacje, w których interesy rodziny i firmy nie będą zbieżne, wręcz mogą generować konflikt, a zadaniem doradcy jest być wystarczająco stanowczym, aby zostać wysłuchanym, jednocześnie pozostając w zgodzie z członkami rodziny. Umiejętność przywództwa, zwłaszcza w kontakcie z silnym jednostkami – założycielami, jest niezbędna.  Najważniejszą jednak cechą, oprócz zdolności przedsiębiorczych i społecznych, najlepiej rozumie się firmę rodzinną poprzez jej kulturę, wartości i ludzi. Upewnienie się, że doradca to sobie uświadamia i zdaje sobie sprawę, że jednym z głównych celów firmy rodzinnej nie jest maksymalizacja zysków, ale jej długowieczność i utrzymanie tego, co reprezentuje.

Jak firmy rodzinne szukają doradców rodzinnych?

Właściciele biznesów rodzinnych to hermetyczne środowisko. Sprawa przecież dotyczy bardzo ważnej kwestii – przyszłość rodziny i dalszych losów firmy. Kandydaci na doradców są dobierani niezwykle rzetelnie. Nie bez znaczenia zostaje marketing szeptany, gdy zwracają się oni do swoich bliskich, parterów biznesowych z prośbą o polecenie i rekomendację. Część właścicieli korzysta także z firm executive search, by dobrać doradcę szytego na miarę potrzeb i oczekiwań rodziny, szukając odpowiedniej „chemii osobowościowej”, jak również szczególnego zestawu umiejętności i kompetencji. Właściciele biznesów rodzinnych oraz ich działy HR przeglądają także izby gospodarcze, instytuty biznesu, koła i stowarzyszenia – niejednokrotnie czytając opinie, wypowiedzi a także biografie potencjalnych doradców.

Poszukując danej grupy zawodowej, profesjonalnych kontaktów zawodowych warto poszukać renomowanego partnera z ugruntowaną pozycją na rynku, który pomoże w rozwoju ścieżki kariery doradcy rodziny biznesowej. Instytut Biznesu Rodzinnego projektując Model Diamentu Sukcesyjnego ©  zauważył,  że w Polsce brakuje doradców, którzy holistycznie dbaliby o dobro rodziny biznesowej. Instytut Biznesu Rodzinnego wspiera doradców, ponieważ wierzy, że firmy rodzinne, niezależnie od ich wielko­ści, zasługują na najlepszą obsługę ze strony doradców, których wybierają na swoich partnerów. Ponadto Instytut ufa, że najlepiej służymy firmom rodzinnym, gdy wzajemnie się wspieramy, a inwestowanie w siebie nawzajem jest inwestycją w sukces naszych klientów! Wszystkim powinno zależeć na na propagowaniu dobrych, praktycznych i etycznych praktyk zawodowych.

„Od ponad dwunastu lat współpracuję z firmami rodzinnymi. Przeprowadziłam dziesiątki rozmów z rodzinami biznesowymi. Mogę powiedzieć jedno: żadna rodzina nie jest taka sama. Nie da się zatem zamknąć konkretnej rodziny w pewien schemat i go powielać. Każda sytuacja, każde emocje, każdy konflikt musi być rozważany indywidualnie. Przyjrzenie się każdemu członkowi rodziny z osobna, wniesienie spokoju i harmonii przez doradcę może przyczynić się do ładu w całej rodzinie. Tylko prawdziwe podejście służenia dobrą radą rodzinom przyczyni się do długofalowych relacji i …zleceń” – podkreśla prezes i założyciel Instytutu Biznesu Rodzinnego, dr Adrianna Lewandowska, MBA.

Podsumowując, zostanie doradcą do sprawy firm rodzinnych jest niezwykle wymagające i narzuca wiele pracy. Przedstawione powyżej wymagania i obowiązki wiążące się z tym stanowiskiem mogą wydawać się przytłaczające. Ale satysfakcja i doświadczenie, które zdobędziesz, są tego warte. Jeśli rozważasz tę ścieżkę kariery, nie wahaj się. Spróbuj i zobaczysz, że nie pożałujesz!

Źródło:

  1. ibrpolska.pl
  2. Raport z badania „Barometr sukcesyjny i prognozowanie ścieżki kariery dzieci z firm rodzinnych”
  3. Raport z badania Making external executives successful in family business, PwC,Instead, International Trusted Advisors, 2020
  4. certyfikowanydoradcabiznesurodzinnego.pl

O Dagmara Krakowka

Dagmara Krakowka
Posiada wieloletnie doświadczenie zarówno w obszarze marketingowym, dziennikarskim jak i komunikacyjnym. Pracowała m.in. dla międzynarodowej korporacji oraz polskich przedsiębiorców. W zespole Instytutu Biznesu Rodzinnego prowadzi bieżącą komunikację na stronach projektowych, eventowych, na profilach social media, opiekuje się projektami wizerunkowymi i prowadzi biuro prasowe.

Zobacz również

Dobry ład biznesu rodzinnego jako istotny czynnik sukcesu przedsiębiorstw rodzinnych

Aby osiągnąć trwały sukces przedsiębiorstwa rodzinne potrzebują ładu biznesu rodzinnego [governance], tzn. jasnych celów, wartości …

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.