Oddam firmę rodzinną w dobre ręce

Adrianna Lewandowska Bez kategorii, Biznes, Rodzina Zostaw Komentarz 191 Wyświetlenia

Powiązane artykuły

„Oddam firmę rodzinną w dobre ręce”, czyli zadanie, z którym mierzą się właściciele firm rodzinnych, gdy nie mają następcy wśród członków swojej rodziny. Oddanie zarządzania firmą rodzinną, zwłaszcza managerowi spoza rodziny, bywa trudne z kilku powodów, szczególnie w sytuacji, gdy właściciel jest jednocześnie założycielem. Właściciel, który stworzył firmę od zera, często ma silną emocjonalną więź z firmą, a także unikalne podejście do zarządzania, oparte na osobistych wartościach, intuicji oraz wieloletnim doświadczeniu.

Swego czasu miałam możliwość uczestniczyć w rekrutacji pracownika spoza rodziny na stanowisko managera zarządzającego dużą firmą budowlaną. Bardzo ważne było, by przed ostatecznymi decyzjami omówić różne punkty widzenia obu stron i przygotować się do tej zmiany również przez uświadomienie sobie różnic i emocjonalnych wyzwań.

Dlaczego trudno jest oddać zarządzanie managerowi zewnętrznemu?

Emocjonalne zaangażowanie właściciela. Właściciele, zwłaszcza w pierwszym pokoleniu, często traktują firmę jako swoje „dziecko”, nad którym mają pełną kontrolę. Oddanie tej kontroli osobie z zewnątrz może wiązać się z poczuciem utraty wpływu na przyszłość firmy. To często nieuświadomione, ale istniejące i poważne zagrożenie.
Brak zaufania. Zaufanie jest kluczowym czynnikiem. Manager zewnętrzny może nie znać specyfiki firmy rodzinnej, a właściciel może mieć obawy, że nowa osoba nie będzie kierować się tymi samymi wartościami lub nie zrozumie rodzinnej tradycji. To częsta obawa również niewypowiadana, ale intuicyjnie odczuwana.
Inna kultura organizacyjna. Firmy rodzinne często mają swoją unikalną kulturę, którą trudno jest przyswoić komuś z zewnątrz. Sposób działania, podejmowania decyzji, podejście do dostawców i klientów – to wszystko może być różne!
Obawy o długoterminową wizję. Właściciel może się martwić, że manager z zewnątrz będzie koncentrować się na wynikach krótkoterminowych, zamiast budować firmę z myślą o długofalowym rozwoju, tak jak to robił on sam.
Nieznajomość specyfiki firmy. Każda firma rodzinna działa według unikalnych zasad, które mogą różnić się od ogólnych reguł w branży. Manager spoza rodziny może nie być świadomy pewnych subtelności, które są kluczowe dla długotrwałego sukcesu.

Co powinien wiedzieć manager spoza rodziny, aby z sukcesem zarządzać firmą rodzinną?

Historia i wartości firmy. Manager musi zrozumieć historię firmy oraz wartości, na których oparta była firma. W przypadku firmy budowlanej, która działa od lat pod zarządem właściciela, najważniejsze było poznanie, jakie relacje i zaufanie budował on z klientami i partnerami, jak firma była postrzegana na rynku przez swoich partnerów biznesowych.
Relacje z klientami i podwykonawcami. W każdej branży relacje są często kluczowe. Manager powinien wiedzieć, jakie relacje właściciel utrzymywał z najważniejszymi klientami, podwykonawcami i dostawcami, a także, z jakiego rodzaju współpracy firma była znana na rynku. Zachowanie tej ciągłości jest niezwykle ważne dla właściciela.
Strategia i cele długoterminowe. Oprócz realizacji bieżących projektów, manager musi znać długoterminową wizję firmy – co właściciel planował osiągnąć w najbliższych latach, np. rozwój na nowe rynki czy wprowadzenie nowych usług. Firma budowlana może mieć specyficzne cele, jak np. modernizacja infrastruktury czy rozwój ekologicznych rozwiązań budowlanych, zwiększenie zaangażowania w zrównoważony rozwój, co było istotne dla właściciela.
Kultura organizacyjna i styl zarządzania. W firmach rodzinnych styl zarządzania jest zazwyczaj bardziej nieformalny, z naciskiem na bliskie relacje między pracownikami. Manager powinien być świadomy, że wprowadzenie zbyt sztywnych struktur może zniechęcić pracowników, którzy byli przyzwyczajeni do bardziej rodzinnej atmosfery.
Zaangażowanie rodziny. Nawet jeśli manager przejmuje zarządzanie, członkowie rodziny mogą nadal być zaangażowani w firmę. Powinien zrozumieć, jakie role odgrywają poszczególni członkowie rodziny i jak z nimi współpracować, aby uniknąć konfliktów i zapewnić płynną współpracę.
Podejmowanie decyzji inwestycyjnych. Firma budowlana często wymaga dużych inwestycji w sprzęt, materiały oraz technologie. Manager musi wiedzieć, jak firma zarządzała swoimi finansami, jakie były zasady reinwestowania zysków oraz jak właściciel podejmował decyzje o dużych inwestycjach.
Rozumienie ryzyka. W branży budowlanej ryzyko jest nieodłączną częścią działalności. Manager powinien zrozumieć, jak firma podchodziła do kwestii ryzyka – czy była skłonna podejmować ryzykowne, ale potencjalnie dochodowe projekty, czy też koncentrowała się na stabilnych, ale mniej ryzykownych zleceniach.

Firma budowlana, o której wspominam, założona 30 lat temu przez nazwijmy go, pana Jana, zajmuje się realizacją projektów infrastrukturalnych oraz budownictwem mieszkaniowym. Pan Jan, który osobiście nadzorował każdy projekt, zbudował firmę na zaufaniu i relacjach z lokalnymi dostawcami oraz inwestorami. Z powodu wieku pan Jan postanawia przekazać zarządzanie firmą managerowi zewnętrznemu, panu Pawłowi, którego zrekrutował, a który ma duże doświadczenie w branży budowlanej.

Pan Paweł, aby z sukcesem przejąć zarządzanie firmą, musi zrozumieć, że firma pana Jana ma specyficzne wartości – na przykład priorytetem zawsze była jakość i terminowość, nawet kosztem większych zysków. Ponadto pracownicy byli przyzwyczajeni do bezpośredniego stylu zarządzania pana Jana, który regularnie odwiedzał place budowy i osobiście kontaktował się z klientami. Jeśli pan Paweł zrozumie te aspekty i będzie umiał zbudować zaufanie zarówno w zespole, jak i wśród klientów oraz partnerów, ma szansę na skuteczne zarządzanie firmą i kontynuowanie jej sukcesów!

Aby dobrze przygotować się do roli managera zarządzającego firmą rodzinną, Instytut Biznesu Rodzinnego wraz z Akademią Leona Koźmińskiego przygotował studia podyplomowe „Menedżer w biznesie rodzinnym”. Studia odpowiadają na aktualne i przyszłe wyzwania przedsiębiorców, umożliwiają wymianę doświadczeń z ekspertami na co dzień pracującymi z firmami rodzinnymi, z prezesami najlepszych polskich firm oraz z innymi uczestnikami. Oprócz zjazdów stacjonarnych i zajęć zdalnych proponujemy dodatkowe spotkania i wykłady online dla chętnych!