Firmy rodzinne, które odnoszą sukcesy, tworzone są od podstaw przez bardzo utalentowanych i przedsiębiorczych założycieli. Czasem w działalność angażują się także ich dzieci lub inni członkowie rodziny biorąc udział w sukcesji. W innych przypadkach dzieci wybierają własną karierę lub realizację nowych przedsięwzięć biznesowych. Niezależnie od tego, zwykle następuje chwila, gdy rodzinna firma napotyka bariery, które zaczynają jej przeszkadzać w szybszym i bardziej rentownym rozwoju. Są to najczęściej ograniczenia związane z kapitałem i finansowaniem rozwoju albo czynnikami ludzkimi, czyli brakiem odpowiedniego kapitału wiedzy. Firmom może brakować środków finansowych niezbędnych do organicznego rozwoju (na przykład poprzez inwestycje w nowy sprzęt produkcyjny) lub do realizacji ważnego przejęcia w Polsce lub na innym obiecującym rynku. Występują trudności w procesie rekrutacji ze znajdowaniem i zatrudnianiem utalentowanych ludzi na kluczowe stanowiska w firmie. Mogą też występować w firmie obszary, które odniosłyby korzyści z dopływu nowych talentów, na przykład odpowiedzialnych za innowacje/badania i rozwój, ale firma nawet nie próbuje ich znaleźć, wychodząc z założenia, że nie jest im to potrzebne.
Inwestorzy z sektora private equity często wspierają przedsiębiorców i ich firmy rodzinne. Wspólnie z właścicielami i kierownictwem pomagają wejść firmom na nowy, wyższy poziom rozwoju, wspierając organizację poprzez transfer wiedzy i doświadczenia. Dużą zaletą współpracy z funduszami private equity jest możliwość skorzystania z wielu sprawdzonych sposobów podniesienia wartości firmy rodzinnej.
Fundusz private equity to:
- doświadczony „sparingpartner” do omawiania najważniejszych kwestii finansowych, komercyjnych i strategicznych, jako instytucja mająca całe dekady doświadczeń biznesowych i inwestycyjnych na różnych rynkach i w różnych branżach
- możliwość szybkiego procesu decyzyjnego
- zapewnienie kapitału na szybszy wzrost organiczny (w przypadku firm produkcyjnych to na przykład pomoc w wymianie starych linii produkcyjnych na nowe, bardziej zaawansowane technologicznie i efektywne; finansowanie budowy całkiem nowych zakładów)
- zapewnienie kapitału na przejęcia w Polsce lub za granicą
- wsparcie w procesie rekrutacji i programów motywacyjnych najlepszych kandydatów do obszarów firmy, w których takich osób brakuje (światowa gospodarka jest w coraz większym stopniu „gospodarką opartą na wiedzy”)
- wsparcie w obszarze corporate governance przez opracowanie szczegółowych
i kompleksowych standardów sprawozdawczości - ekspert w kwestiach i ochrony środowiska, odpowiedzialności społecznej i ładu właścicielskiego (tzw. „ESG”), na których coraz bardziej skupia się uwaga urzędów nadzoru w Polsce i za granicą
Abris Capital Partners, jako jeden z podmiotów działających na rynku private equity, pomaga w tworzeniu wartości, ale konkretne metody i ich wdrożenie zależą od potrzeb danej firmy. Adaptuje podejście do tworzenia wartości w zależności od tego, czego spółka potrzebuje. Przykładem firmy przechodzącej taki proces transformacji, w który Abris angażuje się razem z jej współwłaścicielem i kierownictwem, jest WDX S.A. Jest to czołowy dostawca rozwiązań magazynowych w Polsce, który niedawno rozpoczął sprzedaż na nowych rynkach w Europie Środkowo-Wschodniej i w Europie Zachodniej.
W obszarze kapitału ludzkiego byliśmy w stanie przyciągnąć bardzo utalentowanego i doświadczonego Dyrektora Finansowego (CFO). Wcześniej w spółce ta funkcja de facto nie występowała. Zadania CFO obejmują przede wszystkim poprawę zarządzania płynnością spółki, monitorowanie kosztów, analizowanie rentowności procesów i szukanie sposobów na jej zwiększanie, zarządzanie kosztami kredytów bankowych, kierowanie pracami audytorów finansowych oraz przygotowywanie szczegółowych sprawozdań dla właścicieli pokazujących wyniki osiągane przez spółkę na bazie miesięcznej (a w razie potrzeby tygodniowej albo dziennej).
Kolejnym krokiem było pozyskanie bardzo doświadczonego Dyrektora Departamentu Kadr do pomocy przy wyzwaniach związanych z procesem rekrutacji i zatrudnianiem pracowników oraz motywowaniem ludzi, z czym mierzy się obecnie wiele polskich przedsiębiorstw. Zadaniem Dyrektora Departamentu Kadr nie jest tylko wyszukiwanie nowych ludzi, ale także wprowadzenie „dobrych praktyk”, dzięki którym obecni pracownicy będą produktywni oraz zmotywowani i które pozwolą spółce konsekwentnie zatrudniać najlepszych pracowników dostępnych na rynku.
I w końcu byliśmy w stanie pozyskać usługi zagranicznego eksperta branżowego z doświadczeniem w tym sektorze na rynku duńskim i niemieckim. Jego zadaniem było doradztwo w reorganizacji procesów produkcyjnych firmy w celu poprawy wydajności działu produkcyjnego.
Działania w obszarze angażowania kapitału ludzkiego koncentrują się na zbudowaniu wysokiej jakości merytorycznego zespołu kierowniczego najwyższego i średniego szczebla, który będzie w stanie realizować wysoki wzrost planowany na kilka następnych lat.
W obszarze kapitału finansowego Abris Capital Partners zapewnił finansowanie zakupu nowych, bardziej wydajnych maszyn profilujących oraz lakierni. Celem inwestycji jest podniesienie mocy produkcyjnych spółki oraz zwiększenie efektywności produkcji regałów magazynowych. Została sfinansowana także budowa nowego, centralnego serwisu wózków widłowych tuż obok istniejących zakładów produkcyjnych. W tym przypadku celem jest zwiększenie zdolności produkcyjnych oraz rentowności. Następnie został zbudowany magazyn do produkcji nowego, chronionego patentem produktu automatyzującego funkcje magazynowe, opracowanego przez nowo zatrudnionego Dyrektora ds. Badań i Rozwoju. Poza aktywami fizycznymi zainwestowano we wdrożenie oprogramowania ERP, niezwykle istotnego aktywa niematerialnego pomagającego w skutecznym zarządzaniu firmą.
W naszej współpracy z WDX S.A., a także z innymi przedsiębiorstwami, w które inwestujemy, przyjęliśmy zasadę, że nie angażujemy się w bezpośrednie zarządzanie firmą. Nadzorujemy spółkę z poziomu rady nadzorczej, dzięki czemu możemy budować jej wartość poprzez wkład wiedzy, szerokiego doświadczenia w obszarze finansowym, biznesowym i strategicznym. Niemniej jednak regularnie widzimy się z naszymi partnerami poza posiedzeniami rady nadzorczej, na nieformalnych spotkaniach organizowanych w miarę potrzeb. W porozumieniu ze współwłaścicielami oraz kierownictwem możemy także zaangażować eksperta branżowego z udokumentowanym doświadczeniem na jednym z dużych, rozwiniętych rynków globalnych, który doradzi kierownictwu w ważnych kwestiach strategicznych, komercyjnych i operacyjnych. Tacy eksperci mają zwykle cenne kontakty z potencjalnymi klientami międzynarodowymi, dostęp do kandydatów spoza Polski oraz inne przydatne znajomości w największych podmiotach funkcjonujących na globalnym rynku.
Jednym z najważniejszych elementów współpracy właściciela i kierownictwa firmy z inwestorem private equity jest to, że kluczowe decyzje podejmowane są poprzez merytoryczną dyskusję wszystkich stron i tylko po dojściu do konsensusu. Nadrzędnym, wspólnym celem jest bowiem dla wszystkich pełne wykorzystanie potencjału spółki. Tylko takie połączenie dzielenia się przez fundusz private equity wiedzą, kapitału ludzkiego oraz kapitału finansowego daje spółce szansę na wykonanie wielkiego skoku rozwojowego.
Autor:
Milorad Anđelić
– Partner, Abris Capital Partners