Powiązane artykuły
W dzisiejszych czasach, kiedy postęp technologiczny zaskakuje coraz to nowszymi rozwiązaniami, konkurencja nieustannie stara się nas wyprzedzić, wiedza jest powszechnie dostępna, a klienci stają się coraz bardziej wybredni w swoich oczekiwaniach i potrzebach, przedsiębiorca musi się bardzo napracować, aby utrzymać tempo na ciągle zmieniającym się rynku i gospodarce. Trzeba nieustannie dostosowywać się do nowości i starać się wyprzedzać nadchodzące trendy, aby zdobyć przewagę konkurencyjną. Zmiana jest tak nieuchronna, jak i niezbędna, zatem warto przyjrzeć się dokładnie wszystkim możliwościom, jakie przynosi przyszłość. Jednak czy zmiana dotyczy każdego z elementów funkcjonowania firmy rodzinnej? Czy dotyczy także modelu biznesowego, na którym oparta jest stalowa konstrukcja całego przedsiębiorstwa? Czy modele biznesowe także powinny być regularnie odświeżane, dostosowywane do zamieniającego się otoczenia, a czasami diametralnie zmieniane, burzone i budowane od podstaw?
Model biznesowy przedsiębiorstwa – to znaczy…?
Czym jest w ogóle dobrze opracowany model biznesowy? To nic innego, jak pewnego rodzaju taktyka realizacji w pełni przygotowanej i wdrożonej strategia działania przedsiębiorstwa. W korporacjach, to podstawa, bez której nie ma możliwości rozpoczęcia działalności, rozwoju czy wyznaczania planów długoterminowych. To spójna wizja i misja firmy, która odpowiednio stosowana i delegowana dalej, nadaje sens trwania i działania całego przedsiębiorstwa. W firmach rodzinnych kwestia strategii / modelów biznesowych nie jest tak jasna. Jak się okazuje, ponad 80% polskich firm rodzinnych deklaruje, że nie ma w ogóle strategii! Można jednak z całą pewnością stwierdzić, że wielu przedsiębiorców rodzinnych intuicyjnie prowadzi swoje rodzinne biznesy, a to także jest pewnego rodzaju strategia; tylko nieformalna, słabo opracowana i nie do końca skuteczna. Aby w pełni sprofesjonalizować swoją firmę oraz dać jej szansę na przetrwanie w zbliżającej się przyszłości, właściciel firmy rodzinnej powinien już teraz zacząć przygotowywać się do tego wyzwania. Tylko jak ma się do tego zabrać?
Cel strategii, czyli od czego zacząć?
Jaki jest cel strategii? To pytanie zostało poruszone podczas tegorocznej, II już edycji Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych, przez dr Adriannę Lewandowską (Prezes Instytutu Biznesu Rodzinnego, właścicielkę firmy Lewandowska & Partnerzy) oraz dr Herwiga Friedaga (właściciela firmy doradczej Friedag Consult w Berlinie), którzy posiadają wieloletnie doświadczenie w zakresie doradztwa strategicznego. Dr Lewandowska wraz z dr Friedagiem zwrócili uwagę na to, że firmy rodzinne zdecydowanie różnią się od nierodzinnych przedsiębiorstw, właśnie ze względu na formę budowania strategii. „To wszystko, co jest ważne dla rodziny i tych jej członków, którym zależy na rozwoju przedsiębiorstwa – jest także ważne w budowaniu strategii firmy. Trzeba znaleźć i wypracować pewnego rodzaju koalicję pomiędzy celami strategicznymi firmy a celami rodziny właścicielskiej.” powiedziała dr Lewandowska, dodając, że warto jest zadać sobie na samym początku określania strategii podstawowe pytania dotyczące działalności zarówno firmy, jak i rodziny: „Jakie wartości mamy w firmie? Jakie wartości pielęgnujemy w rodzinie? Po co jesteśmy jedną firmą? Co spowodowało, że postanowiliśmy rozpocząć działalność? Jaki jest ten jeden, najważniejszy powód, który Was do tego popchnął?” Warto też zdefiniować misję i wizję przedsiębiorstwa. Misja powinna być przede wszystkim jasna, klarowna, i znana wszystkim pracownikom, rodzinie właścicielskiej i zarządzającym. To niezmiernie ważne, aby poza faktem posiadania misji, pamiętać o niej w życiu codziennym i przede wszystkim… wierzyć w nią. „Bo misja jest jak misjonarz. Ma ważną nowinę do powiedzenia, wszędzie chodzi i ją głosi. Jeśli ludzie w nią uwierzą, będzie trwała wiecznie i miała sens. Jeśli nie, będzie nieskuteczna i nie dotrze tam, dokąd powinna.” – dr Adrianna Lewandowska
KTO powinien uczestniczyć w procesie budowania strategii
Strategia przedsiębiorstwa, jak sama nazwa wskazuje – dotyczy całej firmy i absolutnie wszystkich, z których ona się składa. Właściciel, rodzina właścicielska, członkowie rodziny zaangażowani w rodzinny biznes, pracownicy… wszyscy, którzy mają wpływ na to, co reprezentuje sobą firma, wszyscy, którzy są jej częścią. To niestety bardzo częsty i powtarzający się błąd: zarząd zasiada, obraduje, buduje strategię, a pracownicy na samym końcu zostają tylko poinformowani, jak nowy model biznesowy ma być wdrożony w życie i zinterpretowany. Aby strategia była skuteczna, musi być wspólnie tworzona z kluczowymi pracownikami, z całą rodziną właścicielską, właścicielem i zarządem. Tylko poprzez wspólne wypracowanie łączących wszystkich wartości oraz celów na przyszłość przedsiębiorstwa, strategia może być przekazywana dalej. Nie od dziś wiadomo, że bardzo trudno jest być zmotywowanym i zaangażowanym w pracy i z pasją robić coś, czego sensu się nie rozumie, albo co gorzej… nie zna w ogóle. Pracownicy to największy zasób przedsiębiorstwa, dlatego warto wykorzystać cały ich potencjał, poprzez zaangażowanie i zaproszenie ich do współtworzenia przyszłości rodzinnego biznesu.
Zmiana wyzwaniem na przyszłość
Jak powiedział śp. Jan Paweł II „Przyszłość zaczyna się dziś, nie jutro.” i z całą pewnością miał rację. Przyszłość trwa, a każdy przedsiębiorca rodzinny, aby mógł przetrwać jutro, powinien zacząć przygotowywać się do tego już dziś. Nawet jeśli ma już opracowany model biznesowy, na którym opiera się jego przedsiębiorstwo, powinien go regularnie odnawiać, zmieniać i dostosowywać do zmieniającego się… wszystkiego. Zmienia się otoczenie, warunki gospodarcze, rynek, klienci, technologia, możliwości, konkurencja… więc także modele biznesowe powinny się zmieniać. „Cele strategiczne na 2-3 lata, to nic innego jak potencjał, jaki trzeba/można wypracować. Warto zadać sobie pytanie, jakich ludzi jeszcze nie masz, jakich produktów jeszcze nie masz, co powinienem rozwijać, na jakie rynki wchodzić…? Strategię buduje się po to, aby była źródłem tych wszystkich potencjałów, które z czasem będą finansowały kolejne projekty.” dr Adrianna Lewandowska. I z tym właśnie trzeba się zmierzyć, aby sprostać nadchodzącym wyzwaniom przyszłości. Bo przecież strategia to możliwości zysków na przyszłość. A obroty i zyski są podstawą każdego przedsiębiorstwa.
