Powiązane artykuły
Firmy rodzinne prosperują na podobnych zasadach jak przedsiębiorstwa nierodzinne. Ich działalność jest oceniana przez takie same wytyczne, a produkty i usługi przez nie oferowane muszą się wybić na trudnym rynku pełnym konkurencji. Wielu właścicieli firm rodzinnych zadaje sobie pytanie: „Czym tak naprawdę różnimy się od naszych rywali?”, „Czy nasza rodzinność faktycznie ma znaczenie?”. Pojawiające się niejednokrotnie problemy i rodzinne konflikty nie ułatwiają pozytywnego spojrzenia na aspekt rodziny w perspektywie funkcjonowania przedsiębiorstwa. Czy rodzina zarządzająca biznesem może korzystnie wpłynąć na jego prosperowanie? W czym tkwi siła firm rodzinnych?
Jaki właściciel – taka firma rodzinna
Mogłoby się wydawać, że układ systemów rodziny i firmy jest bardzo trudny w zarządzaniu. Jednakże to właśnie dzięki niemu firma może być silniejsza niż jej nierodzinna konkurencja. Ma bowiem nieoceniony potencjał w postaci wsparcia ze strony rodziny. Tu tkwi źródło prawdziwej i wyróżniającej mocy! Właściciel nie tylko jest właścicielem, ale też ojcem, mężem, partnerem. To ktoś wyjątkowy, komu zawsze (a przynajmniej bardzo często) życzy się dobrze i nigdy nie odmawia! To nieoceniona siła, która wspiera działania. Dlatego firmy rodzinne odnoszą w wielu aspektach więcej sukcesów niż przedsiębiorstwa funkcjonujące w innych formach.
Siła firmy jest więc pochodną siły właściciela. Dla każdej firmy, a zwłaszcza firmy rodzinnej największe znaczenie mają osoby zarządzające przedsiębiorstwem. Ich wartości, cele życiowe, doświadczenie, ale też cechy osobowościowe, które wpływają na sposób zarządzania firmą, jej kulturę organizacyjną i pozycję konkurencyjną. Osoby obdarzone takimi cechami wpływają motywująco na członków rodziny pracujących na rzecz firmy i na pozostałych pracowników. Pobudzają ich zdolność do identyfikacji z wartościami i celami firmy. To bardzo istotne, ponieważ wszyscy zaczynają pracować na rzecz wspólnego dobra, co przyczynia się do stabilnego i długookresowego wzrostu. Właściciele firm rodzinnych dążą przede wszystkim do zapewnienia ciągłości działalności firmy przez wiele pokoleń. Dla rodziny firma stanowi często najważniejszą kwestię życiową. Z czasem przestaje być jedynie źródłem finansowania i zaspokajania potrzeb życiowych, a zaczyna być kolejnym dzieckiem, o które wszyscy członkowie rodziny solidarnie dbają!
Krótko, długo, wolno, szybko – jak jest najlepiej?
Firma rodzinna nastawiona jest na działanie w długiej perspektywie. O wiele częściej chce zatem zachować lepszą jakość, większy poziom wiarygodności, buduje długookresowe relacje, jest nastawiona na długi marsz, co stanowi oczywiście trudne wyzwanie, ale z drugiej strony (znowu!) daje ogromną siłę. Właściciele firm rodzinnych nie wywierają presji na bieżące wyniki. Świadomie nie koncentrują się na krótkookresowej maksymalizacji zysków. Decyzje o lokowaniu kapitału i inwestycjach mają charakter zdecydowanie długookresowy. To zawsze decyzje przemyślane, świadome, zwiększające wartość całego przedsiębiorstwa. Firmy rodzinne podejmują te decyzje jednak zdecydowanie szybciej. To kolejna cecha zwiększająca ich siłę. Znacznie krótsze procesy decyzyjne i częste wykorzystywanie drogi ustnej zwiększają elastyczność i szybkość podejmowania decyzji, a co za tym idzie, przyczyniają się do obniżenia kosztów operacyjnych. Elastyczność działania w biznesie wymaga często właśnie podejmowania szybkich decyzji. Płaskie struktury organizacyjne również wzmacniają elastyczność firmy. W tym kontekście ważnym jest, aby wartości, które legły u podstaw strategicznych decyzji, zostały zidentyfikowane i przekazane kolejnym pokoleniom, gdyż to właśnie dzięki nim firma uzyskuje tożsamość i jest rozpoznawalna na rynku.
„Per aspera ad astra”
„Per aspera ad astra” (‘przez trudy do gwiazd’) – taka mogłaby być złota zasada firm rodzinnych. Podczas gdy w przypadku firm innych niż rodzinne istnieją granice gotowości do działania i poświęcenia się pracy – tak zwane bariery nie do przekroczenia, w firmie rodzinnej zapał i przedsiębiorczość członków rodziny, a także pracowników, nie ma końca. Granica szalonego zaangażowania przekroczona jest wielokrotnie! Bardzo często okazuje się też, że pracownicy tak silnie utożsamiają się z firmą rodzinną, w której pracują, że sami czują się współodpowiedzialni za jej działanie i bardzo emocjonalnie podchodzą do wielu stawianych przed nimi wyzwań. Właściciel częstokroć bardzo aktywnie uczestniczy w działaniach firmy, także z czasem silnie utożsamia się z nią, przez co jego oddanie pracy i wola rozwoju przedsiębiorstwa po prostu trwają nieustannie. I nie poddaje się. Nigdy.
Prawdziwa wartość firmy rodzinnej – czy się uda?
Etos pracy, odpowiedzialność i zaangażowanie to cechy, które w szczególny sposób wyróżniają firmy rodzinne. Ich właściciele i członkowie rodzin identyfikują się z firmą i niezwykle silnie angażują się w jej rozwój. Firma rodzinna to wyjątkowa działalność, która wykorzystuje swoje możliwości w sposób niejednokrotnie przewyższający ich potencjalną wartość. Bardzo silna motywacja do pracy i rozwoju, lojalne wsparcie ze strony rodziny i pracowników, budowanie poczucia współodpowiedzialności pośród wszystkich zaangażowanych w rozwój i działalność przedsiębiorstwa to cechy, które wyróżniają firmy rodzinne na tle pozostałych, nierodzinnych konkurentów. Firmy rodzinne naprawdę mogą być silniejsze. Rodzinność może stać się źródłem siły, która w konsekwencji zadecyduje o przewadze nad konkurentami. To wariant optymistyczny. Ale czy faktycznie firma rodzinna będzie potrafiła wykorzystać swoje silne strony do zapewnienia swojemu przedsiębiorstwu długotrwałej przewagi konkurencyjnej oraz wielopokoleniowego sukcesu? Zobaczymy.
