Rodzinne wartości skutecznie zwiększają wartość biznesów rodzinnych – z czym w kontekście swoich firm i rodzin zmierzyli się uczestnicy VI Międzynarodowego Kongresu Firm Rodzinnych?
Na VI Międzynarodowym Kongresie Firm Rodzinnych 18-19 marca w Poznaniu spotkało się ponad 350 członków biznesów rodzinnych z Polski, Niemiec, Austrii, Czech, Słowacji, Szwajcarii i Węgier oraz ok. 50 ekspertów, którzy na co dzień wspierają przedsiębiorców w takich obszarach jak: międzypokoleniowa strategia biznesu i rodziny, sukcesja, prawo, podatki, internacjonalizacja, komunikacja, digitalizacja, akwizycje, wsparcie inwestycji, dofinansowanie, czy zarządzanie firmą rodzinną z perspektywy managera zewnętrznego. W trakcie dwóch dni moderowanych przez dr Adriannę Lewandowską, Prezesa Instytutu Biznesu Rodzinnego (IBR) oraz prof. Macieja Stradomskiego, Przewodniczącego Rady Programowej IBR miały miejsce prelekcje przedsiębiorców rodzinnych, którzy przedstawiali swoje wewnętrzne mechanizmy i zasady funkcjonowania rodziny właścicielskiej w biznesie i odziaływania biznesu na rodzinę. Eksperci z Polski i zagranicy przedstawili najważniejsze trendy i wyzwania czekające w najbliższym czasie rynek przedsiębiorczości rodzinnej. Ponadto kongres obfitował w zdywersyfikowane tematycznie panele dyskusyjne, praktyczne warsztaty tematyczne w oparciu o konkretne studia przypadków, podpisanie konstytucji jednej z rodzin biznesowych oraz absolutną nowość na kongresie, która mocno wpłynęła na emocjonalno-biznesowe aspekty rodzin biznesowych.
Dr Adrianna Lewandowska, inicjatorka wydarzenia: – W tym roku chcieliśmy sięgnąć po trochę inny format przekazu, dlatego postawiliśmy na nowatorski performance pt. „W rodzinnym zwierciadle”. Scenariusz pisany przez naszych ekspertów i samo życie, którego celem było odzwierciedlenie tego, jakie emocje towarzyszą rodzinom biznesowym. Podczas licznych spotkań z firmami słyszymy tak wiele różnych historii, że z tych wielu napisaliśmy tą, która stała się wspólną. Sceny dialogu przy rodzinnym odegrali wspaniali aktorzy Teatru Nowego z Poznania, którzy sprawili, że prawdziwie zarysowała się istota problematyki firmy rodzinnej.
Spektakl komentowany był w kuluarach bardzo szeroko, poruszył moc emocji i otworzył świadomość tego, jak wiele tematów należy jeszcze poruszyć i wyjaśnić wewnątrz samej rodziny właścicielskiej, by móc w ogóle myśleć o skutecznej sukcesji.
Instytut Biznesu Rodzinnego realizując swoją misję wspierania rozwoju i sukcesji polskich przedsiębiorców rodzinnych ma jasny cel organizacji tego wydarzenia: przekazać najlepszą nie tylko na polskim, ale i na europejskim rynku wiedzę o skutecznym prowadzeniu biznesu jako rodzina. Pierwszy blok tematyczny należał do gości honorowych. Tak więc na scenie pojawił się Stefan Hipp, trzecie pokolenie z firmy HiPP, który aktualnie jako Prezes rodzinnej firmy opowiedział uczestnikom kongresu o tym, jak w jego rodzinie od pokoleń kultywuje się obietnicę złożoną przez jego pradziadka o dostarczaniu najwyższej jakości produktów. Stefan Hipp opowiedział swoją filozofię prowadzenia rodzinnego biznesu, swojej roli jako pośrednika pomiędzy przeszłością, a przyszłością rodzinnego dziedzictwa, którego rodzina w sztafecie pokoleń wypracowała odpowiednie mechanizmy funkcjonowania członków rodziny w firmie. Tak opracowane zasady Ładu Rodzinnego pozwalają im odpowiednio przygotować rodzinę na długowieczność.
Znakomicie ten przekaz wzmocnił Daniel Hager, CEO rodzinnej firmy Hager Group, która choć zatrudnia na świecie ponad 11500 pracowników i jest w 500 największych firm rodzinnych na świecie, to dalej ceni swój rodzinny charakter i nie zamierza tego zmieniać. Przez dekady funkcjonowania firma wypracowała odpowiednie mechanizmy zarządzania i nadzoru nad biznesem, a także stworzyła swoją własną konstytucję firmy rodzinnej, która jest dla rodziny Hager swoistym kodeksem postępowań i drogowskazem, by wesprzeć firmę w dążeniu do upragnionej wielopokoleniowości, która jest największym marzeniem naszego honorowego gościa.
Po podróży do Niemiec i Francji, odbyła się podróż w czasie – dzięki prawdopodobnie najbardziej znanej i najstarszej rodziny biznesowej w Polsce – familii Kruków, którzy świętować będą niedługo blisko 200-lecie jubilerskiej tradycji. Wojciech senior, mama Ewa, Ania Kruk i Wojtek junior po raz pierwszy wspólnie, opowiadali o sprawach trudnych, rodzinnie skomplikowanych. Jako rodzina Krukowie kilkukrotnie tracili biznes, czy to z powodów politycznych, czy wrogiego przejęcia, jednakże zawsze po tych dramatach rodzinnych potrafili się podnieć i odbudować, działając jako silna rodzina. Ta historia była dla nas, organizatorów, o tyle cenna, że rzadko można tak mocno i wyraźnie poczuć siłę jaką daje rodzina, siłę jaką daje rodzinność i siłę jaką daje sama determinacja do ciągłego podnoszenia się z trudnych sytuacji. Rodzina Kruk, stojąca za sukcesem W.Kruk pisze obecnie nowy rozdział swojej biznesowej historii jako marka Ania Kruk. Puentą, która według nich powoduje, że dziś są w tym miejscu jako rodzina i jako firma, było znaczenie wychowania. To w dzieciństwie kształtują się pewne postawy, które postępują, i nestorzy zapytani o to z czego najbardziej są dumni zgodnie przyznali z tego jak wychowaliśmy nasze dzieci. – To w nich tkwi siła, którą dziś mamy – mówi mama Ewa Kruk.
Kongres to również dyskusja panelowa z udziałem przedsiębiorców i ekspertów, którzy łącznie w 8 panelach dyskusyjnych bardzo wysoko podnieśli merytoryczna poprzeczkę. Sesję Panelową A otworzył moderator z Banku BGŻ BNP Paribas, Andrzej Ząbek, który w gronie panelistów, w którym uczestniczyli Wojciech Fedoruk oraz Adam Sarnowski (Bank BGŻ BNP Paribas) oraz ojciec i syn: Jan Motz z Capital Park S.A. oraz Mikołaj Motz z Mount TFI rozmawiali o wyzwaniach stojących przed firmami rodzinnymi w trzech obszarach dywersyfikacji: wiedzy, władzy i majątku. Drugi panel dyskusyjny moderowany był przez Przemysława Mitraszewskiego z LightHouse i dotyczył bardzo ważnego w firmach rodzinnych tematu, jakim jest komunikacja rodzinności firmy w biznesie, komunikacja w procesie sukcesji. O tym, czy firma rodzinna to marka i jak skutecznie łączyć wizerunek właściciela z marką firmy rozmawiali Sławomir Łoboda z LPP, Ewald Raben z Grupy Raben, Piotr Chełmiński z Profim oraz Marcin Zachowicz z TDJ. Nasz głos w tej dyskusji reprezentowała Prezes – dr Adrianna Lewandowska.
Nie mogło zabraknąć tematu, coraz bardziej popularnego w polskich biznesach rodzinnych, które chcą dokonać sukcesji własności, a nie koniecznie angażować swoich sukcesorów z rodziny do zarządzania firmą. Krzysztof Dąbrowski z Pedersen&Partners moderował dyskusję z udziałem Tomasza Mączyńskiego, kolegi z Pedersen&Partners oraz managerów zewnętrznych, którzy mieli ogromne doświadczenie m.in. z piastowania funkcji członków rad nadzorczych w wielu rodzinnych firmach. Swoimi doświadczeniami dzielili się m.in. eksperci Jacek Woźniak, Agata Gładysz oraz Jacek Osowski. Z kolei Kancelaria Ożóg Tomczykowski pokazała uczestnikom kongresu jakie możliwości niesie ze sobą fundacja rodzinna. Moderowana przez Pawła Tomczykowskiego i Katarzynę Karpiuk dyskusja z udziałem Henryka Orfingera z Dr Irena Eris, Andrzeja Szymańskiego z Lars S.A. i Wojciecha Piaseckiego z Torf Corporation dała gościom naszego kongresu praktyczną wiedze na temat tej formy prowadzenia rodzinnego biznesu. Starania o legislacyjne możliwości zakładania fundacji rodzinnej w Polsce wciąż trwają i dzięki staraniom m.in. wymienionych panelistów nabierają coraz bardziej realnych kształtów.
Kwestiami Ładu Korporacyjnego w firmie rodzinnej zajął się Abris Capital Partners. Monika Nachyła w dyskusji z Wojciechem Jezierskim (Abris), Danutą Czajką z DOT2DOT oraz Dariuszem Bąkowskim z WDX uwzględnili w swojej dyskusji takie aspekty jak bezpieczeństwo, transparentność i profesjonalizacja jako efekty właściwie skonstruowanego systemu nadzoru właścicielskiego. Czasami jest też tak, że rodzina biznesowa kontynuuje swój biznes w zupełnie innej branży niż zaczynała. Dokonuje tego poprzez sprzedaż swojej działalności i inwestycje w rozwój nowych obszarów rodzinnego biznesu. Dr Marta Widz z IMD w Lozannie oraz Michał Wojewoda z Instytutu Biznesu Rodzinnego rozmawiali o dywersyfikacji działań rodziny biznesowej po sprzedaży firmy z rodziną Duda, właścicielami Duda Holding. Reprezentowani byli przez trójkę rodzeństwa: braci Macieja i Wojciecha Duda oraz siostrę Bognę Duda-Jankowiak. Bardzo interesująca optyka tego, jak w tej rodzinie po sprzedaży głównej firmy, dalej rozwija się przedsiębiorczość.
Przez pryzmat dwóch pokoleń w biznesie spojrzał IBR oferując gościom kongresowym panel dyskusyjny „Jaki nestor taki sukcesor? Jak wyrosnąć w cieniu drzewa genealogicznego i skutecznie przejąć zarządzanie firmą.” Moderowana przez Łukasza Tylczyńskiego z IBR dyskusja spojrzała na rodzinne w firmy w trzech perspektywach: nestora – ojca, założyciela firmy; sukcesora/sukcesorki – dziecka, przejmującego firmę oraz z perspektywy managera zewnętrznego, który często pojawia się jako pomost pomiędzy dwoma pokoleniami w biznesie. W dyskusji wzięli udział Stanisław i Adam Tępińscy z Ceramiki Paradyż, Robert i Anna Andre z Andre Abrasive Articles oraz Grzegorz Wróbel, manager zewnętrzny w firmie rodzinnej Blachotrapez. Sesje panelowe wieńczyła dyskusja o megatrendach wpływających na funkcjonowanie rodzinnych biznesów. Moderowana przez Dariusza Stasika z W.P.I.P dyskusja pokazała szanse i zagrożenia dla firm rodzinnych, które niesie ze sobą rozwój nowych technologii i globalnych trendów. Szereg megatrendów które wpływają na coraz większe wyzwania biznesowe przedstawione były przez gospodarza dyskusji w sposób niezwykle obrazowy – przyszłość stała się wszystkim uczestniczącym bliższa. W rozmowie uczestniczyli Sława Madelska z YES, Ryszard Wtorkowski z LUG S.A. oraz Bogdan Koczorowski z Lewandowska i Partnerzy Family Business Consulting.
Wieczorna część oprócz swojego networkingowego wymiaru miała, jak co roku, swój specjalny bardzo podniosły moment. Kolejna rodzina biznesowa, która postanowiła zadbać o wprowadzenie mechanizmów ładu rodzinnego, podpisała uroczyście własną, rodzinną konstytucję. Była to rodzina Andre, właściciele firmy Andre Abrasive Articles. Firma z ponad 30 letnią tradycją, wspaniała historią, Producent Profesjonalnych Narzędzi Ściernych. Rodzice z czwórką dorosłych dzieci: najmłodszych zaangażowanych operacyjnie w firmę Andre, najstarszego prowadzącego oddzielną firmę Presilo Studio to drukarnia cyfrowa i wielkoformatowa oraz siostrę zatrudnioną w innej firmie. Podpisanie Konstytucji Rodziny Andre było zwieńczeniem procesu sukcesyjnego oraz ułożenia sukcesyjnego planu wykonawczego, który wprowadził transparentne zasady pomiędzy rodziną a biznesem.
Mówi się, że „przyszłość już się wydarzyła, tylko nie została równomiernie rozdystrybuowana”. Jak w świecie, w którym coraz częściej mówimy o rozwoju sztucznej inteligencji, inteligentnym przemyśle, Internecie rzeczy czy kompletnej automatyzacji pracy odnajdują się firmy rodzinne?
Tymi pytaniami rozpoczynał się panel Rady Programowej IBR prowadzony przez jej przewodniczącego prof. Macieja Stradomskiego o przyszłości firm rodzinnych, w którym wzięli udział właściciele rodzinnych biznesów: Bogusław Kowalski z Graal, Stanisław Tępiński z Ceramiki Paradyż, Marcin Ochnik z Ochnik, Leszek Krysieniel z 4Kraft oraz Jerzy Śledziewski z BGŻ BNP Paribas, a także prof .Michał Michalski z UAM. Uczestnicy debatowali m.in. o konfrontacji tradycją z potrzebą innowacji w rodzinnym biznesie, o tym co stanowi większe zagrożenie – rodzina czy biznes? Nie zabrakło tematów o zderzeniu misji młodego pokolenia z wizją nestora oraz o procesie sukcesji. Konkluzją szerokiej dyskusji była konstatacja dużej zmienności biznesu, ale też zmiany trendu na rynku pracy obserwowanym przez właścicieli, obserwuje się zdaniem interlokutorów że młodzi ludzie którzy jeszcze kilka lat temu wybierali korporacje, w chwili obecnej coraz bardziej doceniają prace w firmie rodzinnej, która staje się synonimem stabilności.
W 2018 roku społeczność rodzinnych przedsiębiorców żyła nową ustawą nt. zarządu sukcesyjnego. Od listopada powołano już około 1000 zarządców sukcesyjnych. Dziś wiemy już jednak, że ustawa ta nie jest panaceum na przeprowadzenie skutecznej sukcesji. Znajomość konsekwencji tej, jak i innych zmian prawnych nabiera coraz większego znaczenia dla stabilnego prowadzenia i rozwoju firmy rodzinnej. Chodź aspekt prawny to tylko jeden z elementów skutecznej sukcesji przedsiębiorstwa, to jego niedopilnowanie może okazać się dla firmy i rodziny katastrofalne w skutkach. O tym, jakie zmiany przygotowuje dla polskich przedsiębiorców legislatura w najbliższym czasie, i jak się do tych zmian przygotować opowiedzieli eksperci z kancelarii Domański Zakrzewski Palinka Joanna Wierzejska i Piotra Andrzejczak.
W obliczu postępującej cyfryzacji klienci oczekują coraz bardziej spersonalizowanego podejścia. Jak zadbać o naszych klientów zarówno w kontakcie bezpośrednim, jak i w internecie? Czy nad tym drugim możemy mieć w ogóle kontrolę? Na te pytania odpowiedział Mateusz Gordon z PwC.
Kongresy organizowane przez nasz Instytut Biznesu Rodzinnego zawsze mają wymiar bardzo praktyczny. Dlatego już od lat prowadzimy na nich sesje warsztatowe, które odbyły się równolegle w trzech równoległych sesjach. Warsztatów było 9, a każdy z uczestników kongresu mógł wziąć udział łącznie w 3 wybranych przez siebie obszarach. Tematy były mocno zdywersyfikowane:
1) Jak efektywnie łączyć tradycją sprzedaż z kanałami cyfrowymi – prowadzona przez PwC
2) Zarząd sukcesyjny – jak zapewnić ciągłość firmie w razie śmierci właściciela – prowadzona przez kancelarię DZP
3) Czy innowacje zarezerwowane są tylko dla Doliny Krzemowej – jak wprowadzać strategiczne zmiany w modelu biznesowym firmy rodzinnej? – prowadzony przez Lewandowska i Partnerzy Family Business Consulting
4) SUKCESja w drodze do budowania wielopokoleniowej firmy rodzinnej – prowadzona przez kancelarię Grabowski i Wspólnicy
5) Jak Inwestować poza własną firmą by zapewnić większe bezpieczeństwo finansowe rodziny? – prowadzony przez OPOKA TFI
6) Sposób na efektywną firmę w czasach rosnących kosztów. Jak skutecznie przeprowadzić w firmie transformację Lean – prowadzony przez TDJ
7) Skalowanie biznesu i budowanie wartości firmy rodzinnej – prowadzony przez CMT Advisory
8) Najdroższe jest czekanie – czyli jak finansować rozwój przedsiębiorstwa, Polski Fundusz Rozwoju
9) 5 filarów szczęśliwej rodziny – tworzenie wspierającej rodziny – prowadzony przez Instytut Biznesu Rodzinnego.
Ostatni blok wystąpień kongresowych dotyczył budowania silnej rodziny i silnej firmy. Swoją prelekcję wygłosiła dr Manuela Mätzener, założycielka i właścicielka austriackiego Instytutu Rodziny i Przedsiębiorstwa (ifub GmbH) która opowiedziała gościom kongresu jak w Austrii wyglądają mechanizmy budowania wewnątrz rodziny właścicielskiej konkretnych relacji firmowych, które mają swoje przełożenie na biznes. Zwróciła uwagę na to, że odnoszące sukcesy przedsiębiorstwa rodzinne działają w długotrwałej perspektywie czasowej i są ukierunkowane na zapewnienie egzystencji firmy przez pokolenia. Takie firmy poszukują najlepszych pracowników i starają się trwale związać ich z firmą. Panuje w nich rodzinna atmosfera i oferują one, w szczególności kobietom i osobom zatrudnionym w niepełnym wymiarze godzin atrakcyjne środowisko pracy z elastycznymi modelami zatrudnienia lub zróżnicowanymi systemami wynagrodzenia. Pracownicy są traktowani jako część rodziny – ze wszystkimi tego zaletami i wadami.
Puentą kongresu było wystąpienie duetu praktyków pracujących z firmami rodzinnymi w różnych obszarach: dr Adrianny Lewandowskiej i prof. Jacka Santorskiego pt. „Zdrowa rodzina… zdrowa firma”, w którym eksperci przedstawili zależności i zmiany jakie muszą nastąpić wewnątrz rodziny biznesowej i firmy rodzinnej, by firma miała szansę na sukces w sztafecie pokoleń. Jak pokazują statystyki, w jednej firmie mogą pracować jednocześnie przedstawiciele aż 4 różnych pokoleń. Z perspektywy managementu wiążę się to z koniecznością wprowadzania zmian zarówno w strukturze organizacyjnej, komunikacji, jak i motywacji czy wynagradzania pracowników. Różnice pokoleniowe to codzienność. Jak pogodzić różne spojrzenia na świat sukcesora i nestora? Czy w ogóle można wypracować wspólną wizję rozwoju? A jak do tej wspólnej pracy angażować pozostałych najbliższych, by móc z dumą powiedzieć, że jesteśmy zarówno silną rodziną, jak i prowadzimy wspólnie silną firmę? I czy te systemy są wciąż silne i zdrowe? Z perspektywy ekspertów, można w obu systemach tak rodzinnym jak firmowym zidentyfikować sygnały, które mogą zwiastować nadejście jakiejś infekcji utrudniającej zmianę pokoleniową. Warto by umieć zidentyfikować je odpowiednio wcześnie.
Kongres jak co roku przykuł dużą uwagę mediów, środowiska family business jak i samych przedsiębiorców.
Zainteresowanych kolejnym wydarzeniem, zachęcamy do zarezerwowania sobie w kalendarzach daty 16-17 marca 2020 – VII Międzynarodowy Kongres Firm Rodzinnych.
