Powiązane artykuły
Słowo innowacja to najprawdopodobniej jedno z częściej nadużywanych i nadinterpretowanych słów w ostatnich latach. Z drugiej strony raport Boston Consulting Group (BCG) „The Most Innovative Companies 2021” pokazuje, że ¾ badanych firm uznało, że tworzenie innowacji to jeden z 3 głównych priorytetów dla organizacji. Co trzeci badany wskazał, że jest to najwyższy priorytet, a ponad co drugi, że ich firma planuje zwiększenie budżetu na innowacje w 2022 roku. Przechodząc na polskie warunki wyniki Badania Dojrzałości Innowacyjnej (BDI) realizowanego przez Polski Fundusz Rozwoju pokazują, że tylko 12% organizacji zakwalifikowanych zostało jako innowacyjnej lub wysokoinnowacyjne przedsiębiorstwa. BDI, w którym dotychczas wzięło udział 100 dużych firm (powyżej 250 pracowników) pokazuje również, że firmy o rozwiniętej dojrzałości innowacyjnej wewnątrz organizacji zdecydowanie częściej wdrażają innowacje produkty lub usługi.
Teoretyczne podstawy innowacyjnej firmy
Zacznijmy od wyjaśnienia czym jest innowacyjność i jakie warunki trzeba spełnić aby zakwalifikować się do grona innowacyjnych organizacji. Trzema podstawowymi pytaniami jakie należy sobie zadać w procesie zwiększania innowacyjności organizacji to: Gdzie znaleźć pomysły na długoterminowy wzrost organizacji? Jak efektywnie wdrażać nowe pomysły? Jak zaangażować pracowników w tworzenie innowacji i zarządzanie zmianą? Idąc dalej można sformułować pięć prawd o innowacjach, które każda osoba myśląca o wdrażaniu innowacji powinna znać. Prawdy te to [1]:
- bycie innowacyjnym jest warunkiem koniecznym do rozwoju i przetrwania na rynku,
- innowacje dotyczą w pierwszej kolejności ludzi i ich potrzeb,
- innowacja to kompetencja (można jej się nauczyć, nie jest zarezerwowana dla wybranych),
- tworzenie innowacji to proces,
- innowacje wymagają ustrukturyzowanych ram tworzenia i wdrażania (nie jest to przypadkowe wydarzenie).
Strategie innowacji, pomimo zasadności ich tworzenia, jak i pozyskanie i implementacja technologii nigdy nie jest gwarantem sukcesu. Warunkiem koniecznym jest odpowiednie nastawienie władz organizacji oraz samych pracowników.
To była teoria. A jak rzeczywiście wygląda to w praktyce?
Badanie Dojrzałości Innowacyjnej PFR to narzędzie dostępne bezpłatnie dla dużych firm służące do autodiagnozy firmy w obszarze innowacji, cyfryzacji oraz transformacji energetycznej [2]. Dotychczasowe odpowiedzi, zebrane od ponad 100 dużych firm działających na polskim rynku, wskazują, że w module „innowacje” tylko 12% firm (powyżej 250 pracowników) zakwalifikowanych zostało do typu firmy innowacyjnej lub wysokoinnowacyjnej, pozostałe 88% % firm to firmy o profilu tradycyjnym (43%) lub aktywnym innowacyjnie (45%). Firmy aktywnie innowacyjnie podjęły zazwyczaj pierwsze działania nakierowane na rozwój innowacji, jednakże procesy te są na początkowym etapie rozwoju, realizowane są fragmentarycznie lub ich efekt będzie obserwowany w przyszłości.
Wykres 1. Poziom dojrzałości innowacyjnej.
Źródło. Badanie Dojrzałości Innowacyjnej PFR, n=100.
Wśród głównych wniosków z BDI w obszarze innowacyjności należy wskazać również na:
- Początkowy etap budowania i wdrażania strategii rozwoju innowacji w firmach. Zaledwie 18% wdraża taką strategie od min. 3 lat, 46% firm planuje opracowanie takiego dokumenty, natomiast co piąta firma wskazała na brak strategii i planów jej stworzenia.
- Tylko 20% firm planuje budować swoją przewagę konkurencyjną na innowacjach. Zdecydowana większość firm konkuruje jakością produktów, usług lub obsługi klienta lub bazuje na rozpoznawalności marki.
- Brak systemowego myślenia o innowacjach np. brak przestrzeni do tworzenia nowych produktów i usług.
- Większość firm stara się rozpoznać potrzeby swojego klienta i wokół nich tworzyć produkty i usługi.
- Również większość firm podejmuje próby zarządzania wiedzą w organizacji oraz współpracy z innymi organizacjami.
Podsumowując wyniki BDI, widzimy dość niską dojrzałość innowacyjną przebadanych dużych firm. Warto zwrócić uwagę, że firmy które deklarują systemowe podejście do innowacji oraz osiągnęły wyższy poziom dojrzałości w obszarze „innowacje w organizacji” zdecydowanie częściej wdrażają innowacje oraz osiągają wyższą gotowość do transformacji cyfrowej i energetycznej. Przykładowo prawie 93% firm, które korzysta z metodyk klientocentrycznych takich jak np. Design Thinking, wdrożyło w ciągu ostatniego roku przynajmniej 1 innowacje, odsetek ten wśród pozostałych firm wyniósł zaledwie ok. 56%.
Wykres 2. Metodyki klientocentryczne a innowacje
Źródło. Badanie Dojrzałości Innowacyjnej PFR, n=100.
Wynik ten potwierdza wnioski pokazane na początku artykułu. Kluczem do tworzenia innowacji jest odpowiednio rozwijana kultura innowacyjności organizacji i zorientowanie na człowieka. Wdrażanie metodyk takich jak design thinking, systemowe ułożenie procesów, przestrzeń do tworzenia nowych rozwiązań oraz eksperymentowania są pierwszymi krokami w rozwoju innowacji.
Jak rozpocząć budowę kultury innowacyjności w swojej organizacji?
Pytanie o budowę kultury innowacyjności jest trudne, gdyż wymaga ono zmiany nie tylko sposobów działania ale przede wszystkim zmiany nastawienia menedżerów oraz pracowników. Podążając za publikacją „Pobudź innowacyjność w organizacji. Zastosowanie metodyki design thinking w rozwoju kultury organizacyjnej” [3] wydaną przez PFR cechami silnej kultury organizacyjnej jest wysoki poziom zaufania i delegacji (członkowie zespołu mogą wdrażać i testować swoje pomysły), oraz kultura feedbacku i radykalna szczerość. Jak to wdrożyć w praktyce autorzy opisują szerzej w samej publikacji. Kluczowe jednak jest:
- Stworzenia przestrzeni do pracy twórczej i systemowe podejście do wdrażania innowacji.
- Wdrożenie ustandaryzowanej metodyki tworzenia rozwiązań np. Lean czy Design Thinking.
- Systematycznego zbierania informacji o swoim kliencie.
- Identyfikacji interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych projektu, a następnie włączanie ich w działanie (ko-kreacja).
- Przyzwolenie na eksperymentowanie i budowa kultury merytorycznego feedbacku.
Należy jednak pamiętać, że innowacje nie powstają w próżni, kluczowy na początku jest odpowiedni „klimat” panujący w organizacji i jasne poukładanie procesów ich tworzenia.
Jeśli powyższy tekst, ukazuje potrzeby Twojej firmy i zastanawiasz co zrobić w kierunku pobudzenia innowacyjności w organizacji, skorzystaj z bezpłatnego Badania Dojrzałości Innowacyjnej. Uzyskasz dedykowane rekomendacje dla swojej organizacji oraz indywidualne spotkanie konsultacyjne. Zgłoszenie do badania można wykonać poprzez stronę: https://pfrsa.pl/dzialalnosc/rozwoj-innowacji/dla-duzych-firm.html
[1] R. Berg, The Innovation Maturity Model. The strategic and capability building steps for creating an innovative organization, Copyright © Berg Consulting Group 2013
[2] https://pfr.pl/oferta/badanie-dojrzalosci-innowacyjnej.html
[3] https://pfr.pl/edukacja/baza-wiedzy/pobudz-innowacyjnosc-w-organizacji-zastosowanie-metodyki-design-thinking-w-rozwoju-kultury-organizacyjnej.html
