Powiązane artykuły
Konflikty to nasza codzienność. Zarówno w życiu prywatnym jak i zawodowym spotykamy się z tymi niechcianymi najczęściej sytuacjami, w których nasze nerwy zostają wystawione na próbę, a zdolność racjonalnego myślenia jest podburzana przez emocje. Konflikty to nasza codzienność, jednak systematyczną pracą i kilkoma prostymi metodami może pomóc ograniczyć je do minimum. Tylko… jak to zrobić?
Konflikt konfliktowi nierówny
W firmach rodzinnych konflikty mogą pojawiać się niestety częściej niż tych, z nierodzinnymi korzeniami. Przedsiębiorstwo to ogólnie rzecz biorąc bardzo skomplikowana i złożona organizacja, gdzie poruszą się wiele kwestii, a każda z nich może być potencjalną przyczyną konfliktu. W przedsiębiorstwie rodzinnym, gdzie sfera zawodowa jest ściśle powiązana ze sferą prywatną (rodzinną) pojawia się jeszcze więcej sytuacji, w których konflikty są nieuniknione. Oczywiście wielu ekspertów zaleca (nie bez przyczyny), aby umiejętnie oddzielać relacje rodzinne i relacje firmowe, jednak w praktyce jest to bardzo trudne do osiągnięcia. Co zatem może być powodem scysji w firmie rodzinnej? Poza klasycznymi powodami do nieporozumień związanymi ściśle z funkcjonowaniem firmy, produkcją, niedziałającym marketingiem, osłabieniem wizerunku firmy, czy brakiem realizacji zadań i celów, w firmach rodzinnych pojawia się oczywiście temat… rodziny. Problem ze znalezieniem odpowiedniego kandydata na stanowisko zarządcze, kiedy najstarszy syn wcale nie jest zaangażowany w przedsiębiorstwo? Sytuacja, w której córka właściciela czuje się niedoceniona przez co spada jej efektywność? Albo na przykład żona, która nie jest w ogóle zaangażowana w firmę rodzinną jest coraz bardziej sfrustrowana ciągłą nieobecnością męża w domu, który całe dnie i noce spędza w biurze próbując ratować kondycję firmy? To nierzadkie przypadki, a przykładów kolejnych konfliktów nie trzeba daleko szukać. Brak zgodności pokoleniowej, niedocenienie w firmie rodziców, brak zaangażowania dzieci czy rodzinne koligacje to sztandarowe sytuacje konfliktowe w prawie każdej firmie rodzinnej zbliżającej się do zmiany generacyjnej.
Jak poradzić sobie z natłokiem konfliktowych sytuacji?
Zarówno w firmie nierodzinnej jak i rodzinnej, a także w życiu osobistym, jedną z najlepszych metod na unikanie sytuacji konfliktowych oraz łagodzenie ich skutków jest… sprawna komunikacja. Nic tak nie poprawia relacji jak umiejętność komunikowania swoich poglądów, stanowiska, opinii czy planów. A przecież firma rodzinna to przede wszystkim relacje! Relacje oparte na wspólnych wartościach, pasji i chęci do tworzenia czegoś wspólnymi siłami. W momentach krytycznych, kiedy kondycja finansowa firmy jest opłakana, konflikty się mnożą, zaczyna się szukanie winowajcy za słabe wyniki. A tylko poprzez sprawną i płynną komunikację można dość do wniosków oraz ustalić wspólny front działania zmierzający do poprawy kondycji firmy. Kiedy właściciel (lub pracownik) ma pomysł, który może usprawnić działanie całego przedsiębiorstwa – musi się nim podzielić ze wszystkimi, aby każdy z jego pracowników widział go w ten sam sposób. Inaczej może dojść do złej realizacji lub nieporozumień wynikających tylko i wyłącznie z braku komunikacji. Kiedy syn właściciela, od lat zaangażowany w firmę rodzinną, nagle bez ostrzeżenia opuszcza ją i informuje rodziców, że od teraz chce realizować się w innej dziedzinie… nic dziwnego, że (jako właścicieli) może ich ogarnąć złość. „Jak to? Przecież tyle lat się poświęcałeś tej firmie! Komu mam ją teraz oddać? Dlaczego nic nie mówiłeś?” – pada z ust zrozpaczonego ojca, który aż do tej pory myślał, że jego syn przejmie po nim firmę. I znów zawinił tu brak komunikacji. Ale czy można winić tylko jedną ze stron za taką sytuację? Oczywiście, że nie! Należy pamiętać, że komunikacja to nie tylko jednostronne przekazywanie informacji, ale dwustronne (lub więcej) komunikowanie o swoich emocjach, planach, celach, informacjach z uwzględnieniem zdania strony drugiej. To rozmowa, interakcja, partnerstwo, dyskusja, a nie monolog zarządcy, którego zdanie jest absolutnie niepodważalne. Umiejętność komunikacji jest trudna i z pewnością nie ułatwiają jej relacje na poziomie: pracownik – szef, dziecko – rodzic (różnica „stanowisk”), jednak aby skutecznie unikać konfliktów najczęściej wynikających z braku informacji, informacji błędnej czy błędnym przekonaniu, trzeba dołożyć wszelkich starań, aby wprowadzić ją w życie.
Jeśli komunikacja zawiedzie… z pomocą przychodzi mediacja
W przedsiębiorstwie rodzinnym szczególnie ważne jest zastosowanie odpowiednich technik psychologicznych, ze względu na czynnik rodzinny będący kluczowym, w tego rodzaju przedsiębiorstwach. Badania psychologiczne to najczęściej stosowana forma pomocy komunikacyjnej, jednak w przedsiębiorstwie rodzinnym z dużą skutecznością można też zastosować formę mediacji i pomoc mediatora zewnętrznego, jako, że osobliwa i poufna forma prowadzenia przedsiębiorstwa rodzinnego może obdarzyć większym zaufaniem właśnie osobę trzecią w rozwiązywaniu prywatnych konfliktów. Mediatorem może być także osoba z rodziny czy przedsiębiorstwa, która nie jest bezpośrednio zaangażowana z konflikt, ale do której ma się duże zaufanie. Cały proces polega na tym, że strony przedstawiają swoje stanowisko, mediator nie narzuca rozwiązania ani nie rozstrzyga sporu, a efekt końcowy jest i tak wynikiem dobrej woli i chęci porozumienia obu stron. Pomaga to jednak rozpocząć komunikację i sformułować swoje myśli, a obecność osoby trzeciej, do której ma się zaufanie, i z której zdaniem się liczymy, jest doskonałym motywatorem do przeprowadzenie skutecznej i konkretnej rozmowy, bez udziału większości zbędnych negatywnych emocji.
Zarządzanie emocjami w konfliktach w firmie rodzinnej
Skuteczna komunikacja jest jednym z najważniejszych elementów prowadzących do spójnych wizji i celów, dobrych, przyjacielskich relacji, oraz efektywnej współpracy całego przedsiębiorstwa. Jeżeli sam proces komunikacji okaże się zbyt trudny, bądź niemożliwy do realizacji, warto poprosić kogoś, kogo darzymy szacunkiem o pomoc. Mediacja to tylko jedna z metod psychologicznych pomagających w rozstrzyganiu konfliktów, jednak ze względu na jej nieoficjalny charakter bardzo dobrze wpasowuje się w klimat firmy rodzinnej. To bardzo ważne, aby poprawnie i odpowiednio zarządzać zasobami ludzkimi przedsiębiorstwa, jako, że nieumiejętne zarządzanie emocjami może prowadzić nie tylko do rozpadu relacji koleżeńskich, braku satysfakcji pracowników, spadku wydajności produkcji czy zwolnień, ale przede wszystkim do pogorszenia się relacji rodzinnych, co może skutkować w niektórych przypadkach nawet upadłością całego przedsiębiorstwa. A do komunikacji… wystarczy pierwszy krok.
Użeranie sie w firmie rodzinnej to norma ….