Powiązane artykuły
Rozważając wyjście z biznesu, warto zwrócić uwagę na moment, w którym znajduje się przedsiębiorstwo. Nie każdy czas jest odpowiedni na jego sprzedaż.
Aby uzyskać odpowiednią kwotę, która będzie w jak największym stopniu zbieżna z oczekiwaniami właścicieli, bardzo ważne jest, by decyzja o sprzedaży zapadła we właściwym momencie. Warto zwrócić uwagę, czy wyniki finansowe przedsiębiorstwa nie są dalekie od tych realizowanych u szczytu jego możliwości. Należy też sprawdzić czy w istotny sposób nie zmieniło się otoczenie firmy (np. na skutek działań konkurencji lub wejścia rynku w fazę schyłkową).
Potencjał wzrostu
Istotnym czynnikiem decydującym o wartości przedsiębiorstwa są uzyskiwane przez nie wyniki finansowe oraz potencjał do ich dalszego wzrostu. Oznacza to, że sprzedaż firmy w momencie, kiedy spółka jest w dobrej kondycji i umacnia swoją pozycję na rynku, a jej przychody i rentowność rosną, jest pomysłem wartym rozważenia. Jednakże sytuacja, w której działalność przedsiębiorstwa jest w rozkwicie często nie sprzyja rozważaniom dotyczącym wyjścia z biznesu. Należy jednak mieć na uwadze, że warunki rynkowe związane z trendami i popytem, a także cyklem życia branży mogą ulegać zmianom. W sytuacji istotnych zwrotów w otoczeniu rynkowym branża może nie być już tak interesująca dla potencjalnych inwestorów. Tym, co inwestor kupuje nie jest historia firmy, lecz jej przyszłość. Stąd też lepszych ofert można z reguły oczekiwać, gdy spółka nie wyczerpała jeszcze możliwości rozwoju i nie napotkała istotnych barier wzrostu. Niekiedy spółka dla kontynuowania wzrostu musi ponieść istotne nakłady i nie jest w stanie sprostać temu zadaniu samodzielnie. To także dobry moment na rozważenie sprzedaży przedsiębiorstwa czy też pozyskania inwestora.
Cykl życia przedsiębiorstwa
Każda branża ma swój cykl życia. W rezultacie nie w całym okresie działalności przedsiębiorstwa jego atrakcyjność w oczach inwestorów jest taka sama. Co za tym idzie, istotne jest obserwowanie sygnałów mówiących o kondycji branży i fazie, w której się ona znajduje. Branże rozwijające się, szybciej przyciągają uwagę podmiotów funkcjonujących poza nią, zainteresowanych dołączeniem do grona beneficjentów obserwowanego wzrostu. Jest to moment, w którym wartość przedsiębiorstwa rośnie z uwagi na wysoki oczekiwany zwrot z takiej inwestycji. Przekłada się to na potencjalnie korzystniejsze warunki sprzedaży.
Branże postrzegane jako atrakcyjne przyciągają jednak z czasem wielu konkurentów. Przekłada się to na stopniowe obniżanie poziomu rentowności prowadzonej działalności na skutek rosnącej rywalizacji pomiędzy uczestnikami rynku. Jest to faza, w której wiele przedsiębiorstw podejmuje decyzję o konsolidowaniu branży w celu zwiększenia udziału w rynku i uzyskania potencjalnych efektów skali. Wówczas wartość możliwa do uzyskania ze sprzedaży firmy powinna wzrastać. Zazwyczaj dochodzi bowiem do konkurowania o atrakcyjne przedsiębiorstwa pomiędzy podmiotami dokonującymi konsolidacji. Warto wobec tego obserwować swoją branżę i reagować na pojawiające się sygnały. Przeoczenie tych kluczowych okresów w cyklu życia branży i samego przedsiębiorstwa może skutkować tym, że sprzedaż przedsiębiorstwa będzie trudniejsza, a warunki transakcji dalekie od satysfakcjonujących.
Zaplanuj to
Do powyższych aspektów należy dodać, że o procesie sprzedaży przedsiębiorstwa warto zacząć myśleć z wyprzedzeniem. Wówczas możliwe będzie zidentyfikowanie momentu, w którym wartość spółki w oczach potencjalnych inwestorów będzie wysoka. W konsekwencji korzyści ze sprzedaży przedsiębiorstwa będą więc maksymalizowane. Uwzględnienie możliwości sprzedaży biznesu pozwala także na przygotowanie się do samego procesu. Przedsiębiorca decydujący się na rozstanie z firmą powinien uwzględnić okres przejściowy pomiędzy sprzedażą przedsiębiorstwa a definitywnym rozstaniem z firmą. Niejednokrotnie bowiem inwestorom zależy na obecności poprzedniego właściciela w spółce przez pewien okres – zwłaszcza, gdy był on wcześniej aktywnie zaangażowany w zarządzanie przedsiębiorstwem. Nie bez znaczenia są także podejmowane decyzje dotyczące działalności firmy, mogące wpływać na możliwości jej sprzedaży. Za dobry przykład może tutaj posłużyć pozyskiwanie dotacji na rozwój firmy, nakładających na przedsiębiorstwo liczne ograniczenia, również w zakresie jego zbywalności.
Moment decyzji
Decyzja o sprzedaży przedsiębiorstwa nie jest łatwa. Niebagatelny wpływ ma tu przywiązanie do budowanego przez lata, a niekiedy przez pokolenia biznesu. Tym bardziej decyzja ta nie powinna być podejmowana bez uwzględnienia analizy czynników wpływających na wartość przedsiębiorstwa. W szczególności przedsiębiorca nie powinien czekać do chwili, w której będzie już zmęczony prowadzeniem działalności lub zmuszą go do tego czynniki zewnętrzne. Przekazanie firmy może się wtedy odbyć na niekorzystnych warunkach. Warto zatem wziąć pod uwagę myśl o sprzedaży przedsiębiorstwa nawet w momencie, gdy świetnie sobie radzi. Pozwoli to zwiększyć szanse na uzyskanie satysfakcjonujących warunków transakcji, kiedy będziemy już na to gotowi.
Autor: Karol Wajde – Starszy Analityk CMT Advisory
Nigdy nie myślałem, że będę w tym gronie, ale ze względu na wyjazd za granicę rozważam sprzedaż firmy. Mam małą firmę 2 osobową i nie za bardzo stać mnie na wynajęcie pośrednika. Na razie na własną rękę szukam kupców i rozważam wystawienie ogłoszenia na jednym z portali zajmujących się sprzedażą firm, chociaż zastanawiam się, czy w ten sposób można znaleźć poważnych kupców i czy jest to bezpieczne. Będę bardzo wdzięczny za pomoc.